Skrapatunga á Laxárdal :: Torskilin bæjarnöfn
Ekki verður annað sjeð, en að Skrapa-tungunafnið komi fyrst upp eftir aldamótin 1400. Fram að þeim tíma hefir bærinn heitið Tunga. Annars skal geta þess að nálega allir Tungubæir hafa heitið aðeins Tunga í öndverðu, en forliður Tungunafnanna komið upp einhverntíma seinna.
- Skrapatunga er fyrst talin um árið 1318 (DI. II. 470) í Auðunarbók og auðvitað nefnd Tunga (í Höskuldsstaðamáldaga). Síðan hefir Kirkjumáldaginn verið endurritaður þessi ár: l360, 1394 og 1395 DI. III, l7l, 532 og 599 og ávalt er ritað: Tunga.
Árið 1449 er Skrapa-tunga komin til sögunnar (DI. V. 35 [Kúgildaskrá Hólastóls]), en þó bregður Tungunafninu einu fyrir til 1471. Úr því altaf Skrapa-. Árið 1472 sjest at vitnisburðum fjögra manna, að Skrapatungunafn er vel þekt um 1430 (DI. V. 613, 676-9). Mun því nærri sanni, að nafnið hafi myndast eftir 1400 eins og áður var sagt. Hvernig á Skrapa-nafninu stendur, er aftur á móti óvíst.
Gizka mætti á það, að einhver Tungubóndinn hefði verið auknefndur Skrapi. Merkingin hefði þá verið svipuð og í auknöfnunum skraf og skvaldri, sem bæði þekkjast: Halldór skvaldri og Halldór skraf (Ísl. þættir 40, bls. 189 og Sturl. IV. B. 96). En þetta er þó ólíklegt, því jörðin var stólseign. Sennilegra þykir mjer að í lok 14. aldar hafi verið sett þar almenn skilarjett fyrir næstu sveitir, því þar er allfjölsótt fjárrjett enn í dag. Við fjárrjettir forðum var oft svallsamt og ryskingakent. Getur vel verið að nokkuð hafi þótt hávaðasamt í Tungu, þegar rjettin var sett þar.
Er þetta nokkuð í samræmi við merkingu orðsins, t.d. finst lys.o. “skrapr“ (sterk mynd) í Snorra-Eddu, í merkingunni (hávaðasamur) blaðrari; sbr. varaskrap, orðaskrap og skrapalaupur (þ.e. málgefinn og ósannsögull). Loks má geta þess, að s. skrapa þýðir að skafa, klóra, sbr. skrapa e-ð saman, og er kynjuð frá engils. screpan = rífa, skafa, d. skrabe, n. skrapa = braka, marra, rótskylt sögninni skrópa (sjá nánar Torp, bls. 614-15).
Rannsóknir og leiðréttingar Margeirs Jónssonar
Áður birst í 24. tbl. Feykis 2023
Fleiri fréttir
-
Aþena nældi í sigur þrátt fyrir magnaða endurkomu Stólastúlkna
feykir.is Skagafjörður, Íþróttir 04.05.2024 kl. 12.33„Við erum staðráðnar í að svara fyrir okkur á þriðjudaginn og ég skora á alla Tindastólsmenn að mæta í Síkið og fylkja sér að baki okkar og aðstoða okkur við að vinna þann leik svo við getum farið í hreinan úrslitaleik eftir það,“ sagði Helgi þjálfari Margeirs eftir grátlega naumt tap gegn liði Aþenu í Breiðholtinu í gærkvöldi. Eftir magnaða endurkomu Stólastúlkna þar sem þær unnu upp níu stiga mun á 85 sekúndum undir lok leiksins þá var það Sianni Martin sem gerði sigurkörfu Aþenu með erfiðu skoti sem hún setti í. Lokatölur 80-78.Meira -
Minnisvarði um örlög séra Odds og Solveigar afhjúpaður
feykir.is Skagafjörður, Listir og menning 04.05.2024 kl. 11.42Frá því Agnar Gunnarsson flutti í Miklabæ í Blönduhlíð fyrir tæplega fjörtíu árum hafa honum verið hugleikin hin dapurlegu örlög sr. Odds og Solveigar. Agnar segir söguna af þeim hafa á sér þjóðsagnablæ, sem hefur lifað allt frá síðari hluta 18.aldar. Agnari langaði að minningu þeirra yrði haldið á lofti inn í komandi tíma og hefur af því tilefni látið gera minnisvarða sem vígður var við hátíðlega athöfn laugardaginn 27. apríl.Meira -
,,Ég finn alltaf eitthvað fallegt þar sem mér langar til að gera,,
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla, Lokað efni 04.05.2024 kl. 09.12Kristín Lind Sigmundsdóttir er 24 ára gömul og er búsett á Króknum ásamt kærastanum sínum honum Hauki Ingva og litlu stelpunni þeirra Kötlu Daðey. Kristín Lind vinnur á Heilbrigðisstofnun Norðurlands vestra og er að klára sjúkraliðanám.Meira -
Stór sigur á Stjörnunni í Garðabænum
feykir.is Skagafjörður, Íþróttir 03.05.2024 kl. 22.10Eftir tvo tapleiki í byrjun móts var pínu presssa á liði Tindastóls að krækja í stig í Garðabænum í kvöld þegar Stólastúlkur sóttu lið Stjörnunnar heim. Eins og reikna mátti með sat lið Tindastóls aftarlega á vellinum en beitti snörpum skyndisóknum þegar boltinn vannst. Þrátt fyrir að heimastúlkur hafi verið talsvert meira með boltann í kvöld þá unnu gestirnir sanngjarnan sigur, gerðu eitt mark í hvorum hálfleik og hefðu hæglega getað unnið stærra. Lokatölur 0-2.Meira -
Kosið um sameiningu Húna- og Skagabyggðar í júní
feykir.is Austur-Húnavatnssýsla 03.05.2024 kl. 21.45„Við erum bjartsýn en nú er þetta í höndum íbúa,“ er haft eftir oddvitum Húnabyggðar og Skagabyggðar á Facebook-síðu Húnabyggðar í kvöld en sveitarfélögin hafa samþykkt samhljóða að setja sameiningu sveitarfélaganna í íbúakosningu í júní.Meira
Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá.
Feykir áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg.
Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.