Torskilin bæjarnöfn - Kollufoss í Miðfirði
Elztu heimildir eru þessar:
Í Auðunarbók 1318 og Jónsmáldaga 1360, Kollufoss. Pjetursmáldaga 1394 Kotlufoss. Víðidalstungumáldaga Kollufoss (DI. II. 483, DI. III. 164, 540 og 595), einnig 1394, og úr því ávalt Kollufoss, m. a. Jb. 1696, Á. M. Jarðabók 1703 o.s.frv. Þess ber vel að gæta, að frumritin að máldagabókum biskupanna eru öll glötuð. Elzta afskriftin af þeim öllum er frá árinu 1639, gerð samkvæmt ákvörðun Þorláks biskups Skúlasonar á Hólum. Og 1645 ljet hann taka aðra afskrift af máldögunum.
Það getur tæplega leikið vafi á því, að bæjarnafnið hefir misritast hjá afritaranum í Pjetursmáldaga, þegar öllum hinum afskriftunum frá sama ári ber saman, langtrúlegast að sami maður hafi afritað þá alla. (Sjá um Botnastaði hjer framar.) Víðidalstungumáldaga afritaði Páll Vídalín 1699 og má geta nærri, að hann hefði ritað Kotlufoss, ef það hefði tíðkast á 17. öld, því hann var alinn upp í næstu sveit.
Bærinn er ávalt nefndur Kollufoss og enginn þekkir annað nafn á honum þar um slóðir. En þessi eini staður (Pétursmáldagi) hefir ruglað svo nafnaskýrendur, að sumir setja Kötlufoss sem aðalnafn, sem er svo herfilegur misskilningur (Árbók Fornleifafjelagsins 1923, bls. 58). Ætti ekki framar að láta bersýnilega stafvillu hnekkja Kollufossnafninu, sem er hið eina rjetta. Kolla- í Ný J.b. er afbökun.
Hvernig bærinn fjekk nafnið, er gagnslítið að giska á. Sennilegt er að fossinn hafi verið nefndur þetta öndverðlega (eftir kollóttri á, sem farist hefir í fossinum?) og bærinn svo verið samnefndur þegar stundir liðu.
Rannsóknir og leiðréttingar Margeirs Jónssonar
Áður birst í 10. tbl. Feykis 2020.
Fleiri fréttir
-
Umhverfisdagur FISK Seafood 2024
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla, Fréttir 20.04.2024 kl. 00.12Umhverfisdagur FISK Seafood verður haldinn 4. maí nk. frá klukkan 10-12. Áætlað er að tína rusl á strandlengjunni á Sauðárkróki (sem verður skipt upp í svæði), Nöfunum, í Varmahlíð, á Hólum og á Hofsósi. Frá 12:15 mun FISK Seafood bjóða öllum þátttakendum að þiggja veitingar að Sandeyri 2.Meira -
Ævintýrið úti hjá liði Tindastóls
feykir.is Skagafjörður, Íþróttir 19.04.2024 kl. 23.34Strax í haust voru bara þrjú hjól undir bíl meistara Tindastóls og eftir það var nánast sama hvaða hindrun varð á vegi hans, það varð allt til að hægja ferðina. Hann hökti reyndar inn í bikarúrslit og í úrslitakeppnina þó með naumindum væri. Stólakagginn sem allir biðu eftir að hrykki í gírinn, kæmi sterkur inn á endasprettinum, var eiginlega hálf vélarvana allt tímabilið. Leikurinn í Smáranum í kvöld var reyndar góður en enn og aftur voru Stólarnir sjálfum sér verstir. Lokakarfan var Grindvíkinga og hún skipti sköpum – lokastölur 91-89. Stólarnir því snemma í sumarfrí þennan veturinn og kannski allir fegnir – þessi bíll þarf í allsherjar yfirhalningu.Meira -
Gul viðvörun á Norðurlandi vestra
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla 19.04.2024 kl. 22.24Veðurstofan hefur smellt á okkur gulri veðurviðvörun mest allan laugardaginn og fram á aðfaranótt sunnudags. Gert er ráð fyrir ört hækkandi hita og því má búast má við miklum leysingum, auknu afrennsli og vatnavöxtum í ám og lækjum. Mikilvægt er að hreinsa frá niðurföllum til að forðast vatnstjón vegna rigningar og leysingavatns. Gula viðvörunin gildir fyrir Vestfirði og allt Norðurland.Meira -
Venju samkvæmt er Stólastúlkum spáð falli
feykir.is Skagafjörður, Íþróttir 19.04.2024 kl. 15.44Það eru nokkrir fjölmiðlar sem spá fyrir tímabilið í Bestu deild kvenna í knattspyrnu og jafnan er liði Tindastóls spáð falli, ýmist 9. eða 10. sæti. Í árlegri spá fyrirliða, þjálfara og forráðamanna er liðinu spáð níunda sæti en liði Keflavíkur því neðsta. Íslandsmeisturum Vals er aftur á móti spáð titlinum og Blikum öðru sæti. Grönnum okkar í Þór/KA er síðan spáð þriðja sætinu.Meira -
Við erum ótrúlega rík af fólki | LS Lulla í spjalli
feykir.is Skagafjörður, Listir og menning, Mannlíf 19.04.2024 kl. 14.40„Litla hryllingsbúðin er skemmtilega fjölbreytt verk með miklum söng og er skemmtileg dramatísk hrollvekja,“ segir Sigurlaug Dóra Ingimundardóttir (Lulla), formaður Leikfélags Sauðárkróks, þegar Feykir spyr hana hvað hún geti sagt um Sæluvikustykki LS þetta árið. Æfingar standa nú yfir en frumsýnt verður í Bifröst á Sauðárkróki sunnudaginn í Sæluviku en samkvæmt áreiðanlegum heimildum Feykis er hér um að ræða 146. sýningu Leikfélags Sauðárkróks frá því það var endurvakið árið 1941.Meira
Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá.
Feykir áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg.
Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.