Árás á landsbyggðina

Nýútkomið frumvarp til fjárlaga vekur litla hrifningu, þar er skorið niður hægri vinstri og þeim síst hlíft sem hlífa skyldi. Eftir erfiðan óhjákvæmilegan niðurskurð eftir Hrunið var loksins farið að sjá fyrir endann á niðurskurði, sett var af stað metnaðarfull uppbyggingaráætlun og fjárfestingaráætlun þar sem fjöldi brýnna atvinnuskapandi verkefna í samgöngum,umhverfis-, ferðamálum og nýsköpun voru sett af stað og fjármagnað að hluta til með sérstökum veiðigjöldum.

Nú virðist það vera ásetningur þessara stjórnvalda að rífa allt það niður sem fyrri ríkisstjórn kom af stað við erfiðar aðstæður og henda frá sér tekjumöguleikum eins og í sérstöku veiðigjaldi,auðlegðarskatti og skatti á stórfyrirtæki sem hefði gert kleift að fjármagna stórsókn í uppbyggingu velferðar og atvinnu í landinu.

Ef sett eru upp landsbyggðargleraugu, rýnt í fjárlagafrumvarpið  og skoðuð þau mál sem snúa að landsbyggðinni og niðurskurði á málaflokkum, sem skipta dreifðar byggðir miklu máli, þá kemur fram að það er verið að gera ótrúlega aðför að landsbyggðinni.

Fyrst vil ég nefna Sóknaráætlun landshluta sem miklar vonir eru bundnar við víða um land og mikil vinna og tími hefur farið í af hálfu landshlutasamtakanna og heimamanna í að þróa þetta framsækna verkefni. Markmið hennar er að færa ákvörðunartöku nær heimamönnum sem þekkja best til aðstæðna á hverjum stað. Verkefnin sem eru fjármögnuð í gegnum sóknaráætlun eru á sviði atvinnumála,nýsköpunar,markaðsmála og mennta og menningarmála.

Þær  400 mlkr. sem fór í þetta verkefni á þessu ári og áætlað var að auka það fjármagn verulega  á því næsta eru þurrkaðar út í þessu frumvarpi.

Niðurgreiðsla húshitunarkostnaðar á köldum svæðum er lækkuð um 76 mlkr.

Stjórnarflokkarnir boðuðu í stefnuyfirlýsingu sinni jöfnun á raforku og húshitunarkostnaði og þetta eru efndirnar.

Það þekkja allir þann gífurleg háa kyndingarkostnað sem íbúar á köldum svæðum búa við og er þessi lækkun niðurgreiðslu því ekki ábætandi.

Dreifbýlisstyrkir eru skornir niður um 8.8 mlkr. en þeir skipta miklu máli fyrir þá nemendur sem stunda framhaldsnám fjarri heimili sínu og eru skref í þá átt að jafna námskostnað óháð búsetu. Hjá mörgum heimilum getur þessi stuðningur skipt sköpum  fjárhagslega í að jafna aðgengi ungs fólks að framhaldnámi.

Við jöfnun flutningskostnaðar er ekki gert ráð fyrir neinu framlagi til þessa verkefnis á næsta ári en 196.5 mlkr. fór í þetta verkefni í ár. Markmið þessara laga sem sett voru á síðasta kjörtímabili er að styðja við framleiðslu og útflutningsgreinar sem eru fjarri innanlandsmarkaði og útflutningshöfnum og búa því við skerta samkeppnisstöðu.

Menningarsamningar eru skornir niður á landsbyggðinni en þeir hafa stuðlað að öflugra menningarlífi og í gegnum þá hefur verið hægt að styðja við ýmis góð og atvinnuskapandi verkefni.

Ríkisstyrkta flugleiðir innanlands sem eru á óarðbærum leiðum eru skornar niður um 76. mlkr.

Í samgönguáætlun er innanlandflug skilgreint sem mikilvægur hluti af almenningssamgöngum. Þetta á ekki hvað síst við afskekktar byggðir þar sem flugið skiptir gífurlega miklu máli við að treysta byggð og tryggja þjónustu við fólk og fyrirtæki.

Mikill niðurskurður er í almennri vegagerð og er það verulegt áhyggjuefni þar sem almennt viðhald og uppbygging hefur verið í lágmarki undanfarin ár en stærri verkefni eins og vegagerð  á suðurhluta Vestfjarða hafa verið í forgangi eftir Hrun. Nú þegar við eigum að hafa efni á að fara að spýta í lófana í almennri vegagerð kýs ríkisstjórnin að skerða stórlega markaða tekjustofna Vegagerðarinnar sem bitna mun harkalega á nýframkvæmdum og viðhaldi.

Framkvæmdir við uppbyggingu heilbrigðisstofnana eins og á Selfossi og í Stykkishólmi lenda undir niðurskurðarhnífnum og skorið er niður í heilbrigðiskerfinu og sett á legugjöld og há komugjöld og stefnt að sameiningu stofnana. Engin niðurskurðarkrafa var í ár gerð á heilbrigðisstofnanir af fyrri stjórnvöldum.

Háskólarnir á landsbyggðinni lenda harkalega í niðurskurði og miklar áhyggjur eru af framtíð þeirra í ljósi þessara fjárlaga.

Framhaldsskólarnir sem þurftu að taka á sig skerðingar vegna Hrunsins og áttu nú von á viðsnúningi miðað við fyrri plön stjórnvalda eru skornir enn frekar niður.

Framkvæmdarsjóður Ferðamannastaða ,Þjóðgarðar og friðlýst svæði eru skorin niður og við það tapast fjöldi starfa.

Til stendur að fækka til muna stofnunum með færri en 30 starfsmönnum sem bitna mun harkalega á landsbyggðinni og skera á einnig niður hjá menningarsöfnum á landsbyggðinni.

Skorið er niður hjá Fjarskiptasjóði og hefur maður verulegar áhyggjur af því að það bitni á uppbyggingu háhraðatenginga á landsbyggðinni.

Að lokum vil ég nefna að það aukaframlag til Byggðastofnunar sem var ætlað til að styðja og vinna með brothættum byggðum er fellt niður þetta kalla ég vond skilaboð.

Það er ekki hægt að segja að þessi upptalning sé landsbyggðarvæn og er þó aðeins stiklað á stóru .

Sveitarstjórnarmenn víða á landsbyggðinni fórna líka höndum við lestur þessa frumvarps og kalla þetta frumvarp „Aðför að landsbyggðinni“ og tel ég það ekki vera of mælt.

Þingið hefur möguleika á að snúa ofan af þessari niðurrifs stefnu stjórnvalda gagnvart landsbyggðinni og treysti ég því að við getum tekið höndum saman um það réttlætismál.

Lilja Rafney Magnúsdóttir, 
þingmaður Vinstrihreyfingarinnar-græns framboð, NV-kjördæmi.