Mikið hrun í þorskstofninum fyrir iðnvæddar veiðar
Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir, forstöðumaður Rannsóknaseturs HÍ í Bolungarvík, fær birta grein í virtu alþjóðlegu vísindatímariti
Niðurstöður í viðamikilli rannsókn Guðbjargar Ástu Ólafsdóttur, forstöðumanns við Rannsóknasetur Háskóla Íslands í Bolungarvík, sýna stofnhrun í þorski við upphaf 16. aldar og áframhaldandi fækkun í stofninum allt fram til okkar tíma. Í þessum rannsóknum studdist hún við bein sem komu upp við fornleifagröft í fornum og yfirgefnum verbúðum víða um land.
Greint var frá niðurstöðum rannsóknanna í vikunni í vísindatímaritinu Royal Society's Proceedings B. Guðbjörg Ásta er með fyrstu vísindamönnum í veröldinni til að rannsaka með beinum hætti breytingar í dýrastofni yfir svo langt tímabil og tengja við umhverfisbreytingar. Þá hafa niðurstöðurnar umtalsverða þýðingu fyrir fiskveiðistjórnun enda sýna þær að miklar breytingar geta orðið í þorskstofninum á tiltölulega stuttu tímabili, jafnvel án áhrifa iðnvæddra veiða.
Rannsóknin, sem var mjög viðamikil, var unnin í samstarfi þeirra Guðbjargar Ástu og Ragnars Edvardssonar, fornleifafræðings hjá Rannsóknasetri Háskóla Íslands í Bolungarvík, Snæbjörns Pálssonar, prófessors við Líf- og umhverfisvísindadeild háskólans, og Kristen Westfall hjá Vör Sjávarrannsóknasetri.
Niðurstöður Guðbjargar Ástu og þessara samstarfsmanna hennar sýna stofnhrun í upphafi 16. aldar og áframhaldandi fækkun í stofninum fram á nútíma. Meðalaldur þorsksins fyrir 17. öld var um 13 ár en er undir 10 árum í veiðistofninum í dag. Lækkun meðalaldurs veiðistofns er oft talin til marks um ofveiði en þar sem við sáum lækkun í aldri töluvert seinna en hrun stofnsins benda niðurstöðurnar ekki sérstaklega til að ofveiði á sögulegum tíma hafi valdið stofnhruninu. Það er líklegt að hrunið megi skýra með breytingum á umhverfi sjávar á þessum tíma, mögulega tengt loftslagsbreytingum, en á sama tímabili kólnar á Norður-Atlantshafssvæðinu," segir Guðbjörg Ásta.
Hún segir að þrátt fyrir að líkönin gefi skýrt til kynna breytingu á fjölda þorska sé ekki hægt að meta út frá núverandi gögnum hvort sú breyting verði í öllum þorskstofninum við Ísland, í einstökum undirstofnum, t.d. eingöngu í grunnsjávarþorski, eða hvort færri þorskar, upprunnir af suðlægari slóðum, stundi fæðunám við Ísland. Fyrirhugaðar séu áframhaldandi rannsóknir sem miða að því að svara þessum spurningum.
Rannsóknin var styrkt af Verkefnasjóði Sjávarútvegsráðuneytisins og Náttúruverndarsjóði Pálma Jónssonar.
/Fréttatilkynning
Fleiri fréttir
-
Þögn og Nóa kropp í skál er best með bóklestri
feykir.is Skagafjörður, Listir og menning, Lokað efni 08.06.2025 kl. 13.33Hrund Malín Þorgeirsdóttir býr á Krithóli í Skagafirði, gift þriggja barna móðir, kennari í Varmahlíðarskóla og bóndi. Hrund hefur haft í nægu að snúast, sauðburður á fullu og skólaárinu að ljúka með tilheyrandi pappírsvinnu og húllumhæi eins og hún orðar það sjálf. Hún gaf sér þó tíma til að svara Bókhaldi Feykis þessa vikuna.Meira -
Haustið 1994 afar eftirminnilegt
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla, Mannlíf, Lokað efni 08.06.2025 kl. 11.27Rétt eins og skólameistarinn þá lætur aðstoðarskólameistarinn, Þorkell V. Þotsteinsson, af störfum að loknu skólaárinu. Keli starfaði sem skólameistari í vetur þar sem Ingileif var í leyfi. Hann hóf störf við skólann haustið 1980 eða ári eftir að Fjölbraut á Króknum hóf kennslu og kenndi þá ensku. Það verða því viðbrigði þegar starfsmenn skólans mæta til vinnu í haust og enginn Keli til staðar.Meira -
Bóndabrie og þorskhnakkar | Matgæðingur Feykis
feykir.is Skagafjörður, Í matinn er þetta helst, Lokað efni 08.06.2025 kl. 11.20Matgæðingur vikunnar í tbl 4 á þessu ári var Arndís Brynja, gift Guðmundi Óla Hartmannssyni, en þau eru bæði fædd og uppalin á Króknum. Þau eiga þrjá uppkomna syni og eitt barnabarn og eru öll búsett í Reykjavík. Arndís starfar hjá Landhelgisgæslunni sem bryti á varðskipinu Þór og eldar fyrir mannskapinn.Meira -
Flest í þokkalegri rútínu
feykir.is Skagafjörður, Lokað efni, Hvað segja bændur? 07.06.2025 kl. 16.49Bessi Freyr Vésteinsson í Hofsstaðaseli, nánar tiltekið í Viðvíkursveit í Skagafirði, býr þar ásamt konu sinni Sólrúnu Ingvadóttur. „Einnig búa hér sonur okkar Ingvi Þór Bessason og kona hans Fanndís Viðarsdóttir ásamt sonum þeirra Braga Frey sex ára, Bjarka Viðari fjögurra ára og Birki Þór tveggja ára.“ Öll vinna þau við reksturinn auk 4-6 starfsmanna, en það fer aðeins eftir árstíma. Feykir heyrði í Bessa til að taka stöðuna í sveitinni en viðtalið var birt í fréttablaðinu Feyki í byrjun febrúar á þessu ári.Meira -
Stólastúlkur náðu í stig gegn liði Vals í fyrsta sinn
feykir.is Skagafjörður, Íþróttir, Lokað efni 07.06.2025 kl. 15.18Í gær mættust lið Tindastóls og Vals í Bestu deild kvenna og var spilað við ágætar aðstæður á Króknum. Úr varð hörkuleikur og fór svo að lokum að liðin deildu stigunum en lokatölur voru 2-2. Þetta var í fyrsta skipti sem Stólastúlkur ná í stig gegn liði Vals og máttu eiginlega vera svekktar með að þau urðu ekki fleiri.Meira
