„Sóknarfærin eru víða en hver er vilji ríkisvaldsins?“
„Við sveitarfélögum blasir að rekstrarafkoman versnar, framlegð frá rekstri þeirra minnkar og fjárfestingargetan sömuleiðis. Ástandið kallar á auknar tekjur og enn frekari hagræðingu í rekstri að óbreyttu,“ sagði Karl Björnsson, framkvæmdastjóri Sambands íslenskra sveitarfélaga, í erindi sínu á Fjármálaráðstefna sveitarfélaga í Hótel Nordica fyrir helgi.
Karl sagði skattstofna sveitarfélaganna reynast stöðuga og skatttekjur traustar en verkefnum þeirra fjölgi stöðugt og launakostnaðurinn eykst en tekjurnar ekki. Því fer sem fer.
„Ísland sker sig úr í OECD á þann veg að þrír fjórðu hlutar tekna sveitarfélaga hér eru skatttekjur, hærra hlutfall en þekkist í nokkru öðru OECD-ríki. Tilfærsla skatta frá ríkinu til sveitarfélaga á Íslandi er minni en annars staðar í OECD eða 10,8% árið 2012. Hvað er þá til ráða?“ spyr hann.
Karl nefndi nokkra kosti í stöðunni til að auka tekjur eða spara:
- Sveitarfélög fái mun meira til baka af virðisaukaskatti en það sem þau fá nú frá ríkinu af alls 8-10 milljörðum króna á ári. Nú nær endurgreiðsla aðeins til sorphreinsunar, ræstingar, snjómoksturs, bíla- og tækjakaupa vegna brunavarna og björgunarstarfa og til sérfræðikostnaðar vegna langskólagenginna.
- Öll mannvirki verði háð fasteignamati – núverandi undanþágur afnumdar.
- Afnumdar verði allar undanþágur frá álagningu fasteignaskatts.
- Sveitarfélög fái hlutdeild í tekjum af raforkuframleiðslu, fyrst og fremst fasteignaskatt af tilheyrandi mannvirkjum.
- Skipting tekna milli sveitarfélaga á áhrifasvæði virkjana verði rædd frekar í ljósi til dæmis reynslu Norðmanna.
- Sveitarfélög fái í sinn hlut tekjur af umferð í samræmi við útgjöld þeirra til samgöngukerfisins. Þau bera nú ábyrgð á um 15% vegakerfisins en um 25% heildarútgjalda þess! Heildarútgjöldin myndu lækka úr 7 milljörðum í 4,8 milljarða króna ef þau yrðu sama hlutfall og ábyrgðin á vegakerfinu (15% í báðum tilvikum).
- Sveitarfélögin fái endurgreitt að hluta tryggingargjald til ríkissjóðs, um 2,3 milljarða króna á ári.
- Sveitarfélögin fái hlutdeild tekjum ríkisins af ferðaþjónustu til að standa undir uppbyggingu á ferðamannastöðum, án þess að krefjast framlags úr ríkissjóði á móti.
- Sveitarfélögin fái þriðjungshlutdeild í arðgreiðslum til hluthafa í fyrirtækjum, sem svarar til 1,3 milljarða króna 2013 og tveggja milljarða króna 2014.
- Sveitarfélögin fái hlutdeild í tekjum af fiskeldi.
- Sveitarfélögin fái hlutdeild í veiðigjöldum; 20% hefðu skilað 5,5 milljörðum undanfarin þrjú fiskveiðiár.
- Sveitarfélögin fái hluta stöðugleikaskatts ríkisins á slitastjórnir bankanna til að lækka lífeyrisskuldbindingar sínar, sem nema nú um 100 milljörðum króna vegna A-deilda LSR og LSS, B-deildar LSR og lífeyrissjóða sveitarfélaganna.
- Útsvar verði hækkað til að standa undir þjónustu sveitarfélaga við fatlaða. Rekstrarhallinn vegna þessa þáttar nam 1,1 milljarði króna 2015 og gert er ráð fyrir að hann verði enn meiri 2015.
Þá benti Karl enn fremur á að sveitarfélögin myndu missa um 1,7 milljarða króna af árlegum útsvarstekjum sínum ef festa eigi í sessi skattfrjálsan séreignarsparnað sem húsnæðissparnaðarform, sparnað sem jafngilti stuðningi sveitarfélaga upp á sömu upphæð við húsnæðiskaupendur.
Hann varpaði í lok erindis síns fram áleitinni spurningu: „Sóknarfærin eru víða en hver er vilji ríkisvaldsins?“
Glærukynningu Karls Björnssonar er að finna á síðu Sambands íslenskra sveitarfélaga.
Fleiri fréttir
-
ÍBV henti Stólastúlkum úr bikarnum á sannfærandi hátt
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Íþróttir, Vestur-Húnavatnssýsla, Lokað efni 09.06.2025 kl. 16.34Það var stórleikur á Sauðárkróksvelli í dag þegar Tindastóll fékk lið ÍBV í heimsókn í átta liða úrslitum í Mjólkurbikar kvenna. Því miður áttu heimastúlkur engan stórleik og máttu sætta sig við 1-3 tap gegn Lengjudeildar-liði Vestmannaeyinga. Það má segja að lukkudísirnar hafi verið með þeim í liði en Stólastúlkur áttu sennilega sinn slakasta leik á tímabilinu og það á degi þar sem liðið hefði getað tryggt sér sæti í undanúrslitum bikarsins í fyrsta skipti í sögunni.Meira -
Góður árangur hefur alltaf áhrif
feykir.is Vestur-Húnavatnssýsla, Mannlíf, Lokað efni 09.06.2025 kl. 12.43Feykir sagði í síðustu viku frá úrslitum í Skólahreysti en skólarnir tveir af Norðurlandi vestra sem komust í úrslitakeppni þeirra tólf skóla sem bestum árangri náðu í undanriðlum náðu prýðilegum árangri í úrslitunum. Þó ekki jafn góðum og Feykir sagði frá því fullorðna fólkið sem sá um að leggja saman stigin féll á prófinu – og ekki í fyrsta sinn. Varmahlíðarskóli, sem fagnaði vel og innilega þriðja sætinu, féll niður um sæti og sömuleiðis Grunnskóli Húnaþings vestra sem endaði í fimmta sæti. Engu að síður flottur árangur.Meira -
Húnabyggðarsólin víðfræg
feykir.is Austur-Húnavatnssýsla, Lokað efni 09.06.2025 kl. 12.37Þórarinn Bjarki Benediktsson býr á Breiðavaði í Austur-Hún. og er giftur Stefaníu Egilsdóttur.Segist sjálfur vera illa grunnskólagenginn með tæplega 600 fjár, 18 geitur11 Border collie hunda, kött og eina gyltu. Bjarki starfar við rúning í félagi við Þorstein vin sinn á Auðólfsstöðumog tekur stundum að sér tamningu á Border collie hundum. Þegar Bjarki er spurður hvernig gangi í sveitinni segir hann það í raun ganga aldeilis ljómandi vel, skepnur og menn hress og kát í góðri tíð.Meira -
Smjörkjúllinn hans Einars | Matgæðingur Feykis
feykir.is Skagafjörður, Í matinn er þetta helst, Lokað efni 09.06.2025 kl. 11.51Matgæðingurinn í tbl 5 á þessu ár var Einar Helgi Guðlaugsson en hann er fæddur og uppalinn á Króknum. Foreldrar hans eru Bryndís Aðalsteinsdóttir og Guðlaugur Elinn Einarsson og áttu þau heima í Furuhlíðinni lengi vel. Kærasta Einars er Rósbjörg Jenný Magnúsdóttir sem er Siglfirðingur og eru foreldrar hennar Hrönn Fanndal og Magnús Stefán Jónasson og ólst hún upp á Hvanneyrabrautinni.Meira -
FNV er fjölbreyttur og vinalegur skóli
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla, Mannlíf, Lokað efni 09.06.2025 kl. 11.30Kristján Bjarni hefur verið áfangastjóri við FNV um árabil en nú lætur hann af störfum þar en fer ekki langt, bara rétt norður yfir Sauðána og tekur við starfi skólastjóra Árskóla. Þar tekur hann við af Óskari G. Björnssyni sem hefur stýrt þeim skóla síðan Gagnfræðaskóli og Barnaskóli Sauðárkróks voru sameinaðir skömmu fyrir aldamót. En hvað ætli Kristjáni hafi þótt skemmtilegast við að starfa við FNV?Meira
