Landnámsskáli Helga nafars á Stóra-Grindli?
Í Jólablaði Feykis segir Hjalti Pálsson byggðasöguritari frá merkum fornminjum sem fundust í Fljótum síðast liðið sumar og veltir því upp hvort um landnámsskála Helga nafars á Stóra-Grindli sé að ræða.
Það var fyrir tilviljun að þessar tóftir fundust en þannig var að Guðmundur Stefán Sigurðsson verkefnisstjóri hjá Minjastofnun var að fara yfir fyrirhugaða hitaveitulögn á loftmynd og rak þá augun í tvær tóftir á bakka Miklavatns. Að sögn Guðmundar voru þær fornar að sjá og líktust fornum skálum að sjá af loftmynd. Hann benti Guðnýju Zoëga hjá fornleifadeild Byggðasafns Skagfirðinga á þetta og þau Hjalti fóru svo seinna um sumarið og könnuðu málið nánar. Guðmundur vill taka fram að þessar minjar eru töluvert frá hitaveitulögninni og því ekki í neinni hættu af þeim sökum.
En gefum Hjalta orðið þar sem hann segir frá hugsanlegum bæ landnámsmannsins:
„Í júnímánuði 2016 var gerð fornleifakönnum í húsatóftum á landnámsjörðinni Stóra-Grindli. Niðri við Miklavatn fannst stór landnámsskáli uppi á lágu barði um 40 metrum ofan við vatnsbakkann. Skálinn er rúmlega 20 m á lengd og 4-5 m á breidd að innanmáli. Í gólfi hans fannst þykkt gólflag og mikið af viðarkolaleifum, skammt frá honum var mikill sorphaugur. Þessar mannvistarleifar voru langt neðan við öskulagið frá 1104 en ofan við landnámslagið svokallaða sem féll úr gosi um 870, svo að allt bendir til skála frá landnámsöld. Um 65 m sunnar eru minjar um aðra forna byggingu, um 15 metra langa, sem gaf sömu niðurstöður og virðist því frá sama tíma, en ofan í þeirri byggingu voru yngri tóftir. Báðar þessar tóftir snúa því sem næst í norður/suður. Skammt frá fannst einnig mikið af kolum og rusli en engir torfveggir umhverfis þann haug. Um 60 metra upp og vestur frá skálanum er stór rétt, mjög forn ásamt fornum garði sem liggur nokkuð vestan við landnámstóftirnar, frá suðri til norðurs út og niður að Miklavatni. Vatn kemur upp á nokkrum stöðum í brekkuhallanum niður að vatninu út og niður frá skálanum svo að gott neysluvatn hefur verið nærri. Þar sem Stóri-Grindill er talinn landnámsjörð Helga nafars má með talsverðum líkum halda því fram að fundist hafi bústaður hans.“
Nánar er sagt frá málinu í Jólablaði Feykis og einnig reynt að útskýra bæjarnafnið Grindill sem hefur vafist fyrir mörgum.
Fleiri fréttir
-
Frelsið til þess að ráða eigin málum | Hjörtur J. Guðmundsson skrifar
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Aðsendar greinar, Vestur-Húnavatnssýsla 19.06.2025 kl. 08.22Fjölmörg dæmi eru um það í sögu Íslands síðustu hundrað árin hvernig fullveldið, frelsið til þess að ráða eigin málum, hefur skipt sköpum fyrir hagsmuni þjóðarinnar. Bæði stór og smá. Landhelgisdeilurnar á síðari hluta 20. aldarinnar eru þar eðlilega áberandi. Efnahagslögsagan hefði ekki ítrekað verið færð út þar til hún náði að lokum 200 mílum ef valdið til þess hefði ekki verið innanlands. Án frumkvæðis íslenzkra ráðamanna hefði efnahagslögsagan seint verið færð út.Meira -
Fornbílaeigendur í messu á Flugumýri 17. júní
feykir.is Skagafjörður, Mannlíf, Lokað efni 18.06.2025 kl. 15.55Það hefur um árabil verið siður fornbílaunnenda í Skagafirði að mæta á fákum sínum í messu í Blönduhlíðina á 17. júní. Stundum hefur þessi messa verið á Miklabæ, líka á Silfrastöðum en í ár var messað á Flugumýri. Forvígismenn þessa uppátækis eru Agnar á Miklabæ og Jón í Miðhúsum.Meira -
Rúnar Birgir á EuroBasket í haust
feykir.is Skagafjörður, Íþróttir, Lokað efni 18.06.2025 kl. 14.50Nei, Varmhlíðingurinn geðþekki, Rúnar Birgir Gíslason, hefur ekki verið valinn til þátttöku á EuroBasket með íslenska landsliðinu í körfubolta í haust. En sannarlega verður kappinn þar því þau ánægjulegu tíðindi bárust KKÍ nú fyrir skömmu að honum hefur verið raðað sem eftirlitsmanni á EuroBasket karla í haust. „Það verða því ekki bara strákarnir okkar sem taka þátt í mótinu fyrir Íslands hönd í Póllandi heldur verður okkar fulltrúi í einu hinna landanna sem eru gestgjafar í mótinu,“ segir í frétt á vef KKÍ.Meira -
Þrjár Tindastólsstúlkur í U19 landsliðshópnum
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Íþróttir, Vestur-Húnavatnssýsla, Lokað efni 18.06.2025 kl. 14.39Nú styttist í EM kvenna sem fram fer í Sviss. Ísland er að sjálfsögðu með lið á EM og það er Glódís Perla Viggósdóttir, sem rekur ættir sínar til Skagastrandar, sem er fyrirliði Íslands. Í síðustu viku tilkynnti síðan Þórður Þórðarson, landsliðsþjálfari U19 kvenna, val sitt á landsliðshópi fyrir tvo æfingaleiki nú í lok mánaðarins. Þar á lið Tindastóls þrjá fulltrúa.Meira -
Fjármagn tryggt til að hefjast handa við verknámshús
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla, Fréttir, Lokað efni 18.06.2025 kl. 14.05Eins og fram hefur komið hefur verið til samningur í rúmlega ár milli ríkis og sveitarfélaga um viðbyggingu við verknámshús FNV. og þriggja annarra verkmenntaskóla. Sveitarfélögin á Norðurlandi vestra höfðu skuldbundið sig til að standa við sinn hluta fjármögnunnar eða 40% heildarkostnaðar og gert ráð fyrir því í sínum fjárhagáætlunum fyrir árið 2025.Meira
