Ætla að stofna kvæðamannafélagið Gná í Skagafirði

Tvær nágrannakonur úr Seyluhreppi hinum forna, þær Björg Baldursdóttir og Hilma Eiðsdóttir Bakken, gangast fyrir stofnun kvæðamannafélags í Skagafirði. Stofnfundur verði í Jarlsstofu á fimmtudaginn kemur kl. 20:00.

Björg hefur gengið með hugmyndina í maganum síðan hún slæddist inn á fund hjá Kvæðamannafélaginu Iðunni fyrir 10 árum en Hilmu er kvæðamennskan nánast í blóð borin. Þær lögðu leið sína til Feykis á dögunum og viðruðu hugmyndir sínar.

Hilma er mjög ákveðin þegar blaðamaður spyr hvort allir geti lært að kveða, eða hvort það sé bundið fyrir þá sem geta sungið? „Nei alls ekki, kveðskapur er ekki það sama og söngur. Þú þarft ekki að vera söngmaður til að geta kveðið, ég er til dæmis ekki söngkona en ég er kvæðakona. Þetta er tvennt ólíkt og þú beitir röddinni allt öðruvísi, þetta er nær talandanum heldur en söngur. Það er eflaust ekkert verra að halda lagi, en það kveður hver með sínu nefi,” segir hún.

Björg bætir því við að kvæðamannafélag sé líka skemmtilegur vettvangur fyrir alla sem hafa áhuga á kveðskap, gömlum og nýjum. „Þetta eru aðallega ferskeytlur og braghendur og þessir gömlu bragarhættir sem kveðið er við. Þulur og þess háttar.“ Þær stöllur segja hagyrðinga velkomna á fundinn og í félagið, enda geti kvæðamennska ýtt undir þá sem hafa brag(ar)eyra að yrkja meira. Þær segja það þó alls ekkert skilyrði að geta kveðið eða ort, það sé líka hægt að vera með til að hlusta.

Aðspurðar hvort þær séu bjartsýnar á mætingu á fundinn svara þær að bragði að það þurfi bara tvo til að stofna félag! „Þetta er bara fyrst og fremst til að þreifa á því hvort það sé áhugi. Fólk sýnir þá áhuga með því að mæta eða hafa samband við okkur,“ segir Björg. Hilma segist hafa einsett sér að stofna eigið kvæðamannafélag þegar hún flutti í Skagafjörðinn og segir það hafa verið mikinn hvalreka fyrir sig að hitta Hilmu. Sameiginlegur nágranni stefndi þeim saman en báðar eru þær nýlega fluttar í Seyluhreppinn.

„Ég hef afskaplega gaman af kveðskap þó ég hafi ekki gert neitt af því að kveða,“ segir Björg en áhuginn hjá henni kviknaði þegar hún fór með vinkonu sinni á fund hjá Kvæðamannafélaginu Iðunni fyrir um tíu árum. Hilma segir að hjá kvæðamannafélaginu Gefjunni, sem hún var meðlimur í um árabil, hafi tíðkast að halda námskeið hafi tíðkast að halda námskeið og þannig hafi félagar geta lært hver af öðrum og reyndari kvæðamönnum og smám saman viðað að sér nýrri þekkingu.

Kvæðamenn fyrri tíma voru fyrst og fremst skemmtikraftar, bæði á heimilum og samkomum, og áttu jafnvel hver sitt lag. „Þetta voru ábygglega kvikmyndir síns tíma,“ lýsir Hilma. „Fyrstu línurnar fara í að lýsa umgjörðinni, svo koma persónurnar til sögunnar og svo byrjar atburðarásin.“ Slíkar rímur geta verið allt að hundrað erindi. Björg nefnir til sögunnar Unndórsrímur eftir Kristján Eldjárn fyrrum forseta og þær ljóma báðar við að rifja upp skemmtilegar rímur.

Hilma segist kveða fyrir börnin sín og hafi raunar kveðið fyrir dóttur sína þegar í móðurkviði, er hún kom fram á þjóðlagahátíð á Siglufirði. Sama gildir um ömmu þeirra, Ragnheiði Ólafsdóttur (móður Hilmu, sem skrifað hefur doktorsritgerð um kveðskap) og afa þeirra Þórarinn Hjartarson (stjúpfaðir Hilmu). „Í uppáhaldi hjá fjögurra ára dóttur minni er Ókindin eftir Þórarinn Eldjárn,“ segir Hilma og kveður smá sýnishorn fyrir blaðamann.

Björg tekur undir að börn eigi auðvelt með að læra rímur og segist hafa notað þær í kennslu. Sjálf segist hún vera farin að æfa sig í laumi. „Ég legg ekki á nokkurn mann að hlusta. Það er rosalega gott að hlusta á silfurplötur Iðunnar sem eru með gömlum kvæðamönnum, en maður heyrir vel lagið. Svo er þetta mikið komið á netið,“ segir hún og sýnir blaðamanni myndskeið af Ásu Ketilsdóttur, kunnri kvæðakonu í Ísafjarðardjúpi. Hilma bætir því við að á vefnum ismus.is og hjá Árnastofnun sé einnig að finna kveðskap.

Áhugasamir geta haft samband við Björgu í síma 864 3693 eða Hilmu í síma 865 3614.„Þetta getur ekki orðið annað en skemmtilegt segja þær stöllur að lokum.