Landeigendur nyrðra hafna stóriðjulínu og leggja fram nýjar hugmyndir

Fundur landeigenda og íbúa á áhrifasvæði háspennuloftlínu sem Landsnet hf. fyrirhugar að leita leyfis til að leggja frá Blöndu til Akureyrar, Blöndulínu 3 – 220kV, hafnar hugmyndinni. Fundurinn var haldinn í Engimýri í Öxnadal sl. laugardag og þar var ályktun þessa efnis samþykkt og jafnframt voru settar fram nýjar hugmyndir um betri leiðir og kröfur vegna segulsviðs.

Hugmynd um 220kV háspennulínu 107 km leið í gegnum þrjú sveitarfélög (Sveitarfélagið Skagafjörð, Akrahrepp og Hörgársveit) með upphafs- og endapunkt í Húnavatnshreppi og á Akureyri styrkir ekki landbúnað eða annan almennan atvinnurekstur á því svæði, að mati landeigenda sem sendu frá sér eftirfarandi um línuna:

„Henni er enda ekki ætlað að sinna raforkuþörf svæðisins eða almennings í landinu yfir höfuð. Engin almenningsþörf knýr á um hana.

Umhverfismat sýnir að yrðu reist þau 330 stálgrindarmöstur með yfir 100 km vegslóða sem hugmynd Landsnets gengur út á, hefði það talvert neikvæð áhrif á ferðaþjónustu á svæðinu. Tekur sérfræðiskýrsla sem Landsnet lét gera 2009 vegna umhverfismatsins svo djúpt í árinni að álykta að möstrin myndu grafa undan ferðaþjónustu á áhrifasvæðinu. Það er mikill áfellisdómur yfir hugmynd Landsnets.

Hugmynd um 220kV háspennulínu, sem ætlunin er að reka á 132kV um ófyrirséða framtíð, er tímaskekkja og byggir á úreltri hugsun um uppbyggingu fyrir ótilgreinda stóriðju einhversstaðar á landinu í óskilgreindri framtíð. Núverandi byggðalína stæði áfram og sinnti þörf svæðisins sem fyrr.

Hugmynd um 220kV háspennulínu frá Blöndu til Akureyrar er aðeins fyrsti áfanginn í hugmynd um hringtengingu í kringum landið allt og/eða yfir hálendið. Hugmyndin varðar því alla Íslendinga.

Stjórnvöld hafa hafnað slíkri hugmynd í nýjum drögum að landsskipulagsstefnu þar til sýnt hefur verið fram á þörfina. Það hefur ekki verið gert. Landsnet hefur því ekkert með það að gera að halda áfram að sóa tíma heimamanna og fé almennings í landinu í svo óraunhæfar áætlanir.

Nokkrar staðreyndir er vert að hafa í huga í þessu sambandi:

•  Umhverfiskostnað á eftir að taka inn í útreikninga Landsnets á Blöndulínu 3 – 220kV
•  Ekki hefur verið sýnt fram á þjóðhagslega hagkvæmni Blöndulínu 3 - 220kV
•  Byggðalínan í gegnum svæðið stæði áfram hvort sem yrði af hugmyndinni eða ekki
•  Landsneti er skylt að gæta meðalhófs og tekur ekki sjálft ákvarðanir um 220kV línu
•  Nýlegar óháðar rannsóknir erlendar sýna að kostnaður við háspennujarðstrengi er annar en Landsnet heldur fram
•  Landsnet hefur ekki sýnt kostnaðar- og ábataútreikninga fyrir Blöndulínu 3 – 220kV
•  Landsnet hefur ekki uppfyllt kröfur Skipulagsstofnunar um að sýna fram á þörf fyrir 220kV línu
•  Landsnet hefur hunsað tilmæli Skipulagsstofnunar um að bera jarðstreng á þessari leið saman við línu
•  Stálmastraröð með þjóðvegi 1 í gegnum Skagafjörð og Eyjafjörð snertir alla landsmenn
•  Eigendur yfir 70 jarða hafa nú þegar lýst því yfir að þau muni ekki leyfa umrædda loftlínulögn
•  Blöndulína 3 – 220 kV er hluti af hugmynd um 850 km háspennulínu meðfram fjölförnum ferðamannaleiðum hringinn í kringum Ísland með stálmöstrum sem ekki hafa sést þar fyrr – stóriðjuhring – sem ekki hefur verið sýnt fram á þörf fyrir
•  Stóriðjuhringur skv. þessari hugmynd myndi leiða til yfir 5.000 hektara byggingarbanns, færi um 20 sveitarfélög og mörg hundruð jarðir – líka yfir óraskað svæði norðan Arnarvatnsheiðar – og yfir 500 km af grónu landi, 120 km af votlendi, 100 km af svæðum á náttúruminjaskrá, 50 km af friðlýstum svæðum og 40 km af hrauni.

Fundurinn ályktar að slá verði nú þegar útaf borðinu gamla og úrelta hugmynd um lagningu 220kV loftlínu frá Blöndu til Akureyrar og byrja uppá nýtt - með hreint borð. Fyrsta skrefið væri að meta þörfina heildstætt. Næsta skref væri að skoða þá kosti sem opnast hafa undanfarið á alþjóðamörkuðum um lagningu háspennujarðstrengja og máta þá við aðstæðurnar að teknu tilliti til áhrifa á samfélag og umhverfi.“