Mikil spjöll vegna ágangs sjávar
Landbrot af völdum sjávar lék uppgraftarsvæði fornleifafræðinga við Kolkuós í Skagafirði afar illa síðastliðinn vetur og verður þess freistað nú í sumar að ljúka rannsókn á vettvangi.
Fornleifafræðingar hafa undir stjórn Ragnheiðar Traustadóttur, stjórnanda Hólarannsóknarinnar, unnið í kappi við tímann og óblíð náttúruöflin frá árinu 2003 við að bjarga ómetanlegum forngripum og merkilegum menningarsögulegum upplýsingum á tanganum, sem skagar út í ósinn, frá því að skolast út á haf.
Ragnheiður Traustadóttir segir að efnahagsörðugleikar nú um stundir hafi augljós áhrif á opinber framlög til fornleifarannsókna og gildi þá einu þótt svæði séu í stórhættu.
„Minjavarslan þyrfti að búa yfir sjóði til að stunda björgunarrannsóknir eins og gert er ráð fyrir í lögum að ráðist sé í þegar minjar eru í hættu. Minjar frá ýmsum tímaskeiðum í sögu þjóðarinnar eru víða að fara í sjóinn,“ segir Ragnheiður.
Þaulskipulagt athafnasvæði
Frá upphafi björgunarrannsóknarinnar við ósa Kolku hefur megináherslan verið lögð á að bjarga berskjölduðum minjum frá glötun. Verður þeim þætti rannsóknarinnar lokið í ár með þátttöku 28 starfsmanna auk 13 nemenda við vettvangsskóla Háskólans á Hólum fyrir innlenda og erlenda fornleifafræðistúdenta; skólinn hefur verið rekinn samhliða Hólarannsókninni frá árinu 2003 í samstarfi við Háskóla Íslands, Háskólann í Ósló og Náttúrustofu Vestfjarða. Að sögn Ragnheiðar mun úrvinnsla eftir standa sem hefur að ýmsu leyti orðið að sitja á hakanum vegna hinna sérstöku aðstæðna þar sem minjastaðurinn hefur nánast á hverju ári orðið fyrir einhverjum skakkaföllum, mest þó síðastliðin fjögur ár.
Hin forna meginhöfn Skagfirðinga við Kolkuós hefur verið þaulskipulagt athafnasvæði með fjölda búða sem tengdust um götu eftir endilöngum tanganum. Samkvæmt Ragnheiði er í reynd um einstakan minjastað að ræða sem voru síðustu forvöð að rannsaka. „Er höfnin og verslunarstaðurinn við hana vafalaust ástæðan fyrir því að valdamiðstöð reis til forna á Hólum í Hjaltadal og að biskupstólnum væri valinn þar staður,“ bætir hún við.
„Gatan var lögð eftir 1104 en elstu minjarnar eru frá landnámi eða þar um bil. Búðir hafa staðið á hafnarsvæðinu og milli þeirra stígar og steinlagðar götur. Þær gegndu mismunandi hlutverki, sumar voru svefnstaður, aðrar birgðageymslur eða sölutjöld og enn aðrar verkstæði ýmiss konar. Skip í milliríkjasiglingum gátu legið í vari við Kolkuós því að höfnin var góð frá náttúrunnar hendi enda notuð fram á 20. öld,“ útskýrir Ragnheiður.
Við uppgröftinn hafa m.a. fundist leifar af nauðsynja- og munaðarvöru, sem flutt var milli landa, kambar, silfurpeningar, gangsilfur, bronsnálar, nálarhús, brot úr innfluttum brýnum, tinnur, leirker, bökunarhellur, skipasaumur, unnin hvalbein, ýmislegt úr járni auk annarra mannvistarleifa og jafnvel heiðinna grafa.
Fleiri fréttir
-
Jóhann Daði er nýr formaður knattspyrnudeildar Tindastóls
feykir.is Skagafjörður, Íþróttir, Lokað efni 27.06.2025 kl. 10.15Framhaldsaðalfundur knattspyrnudeildar fór fram 25. júní og var efni fundarins aðeins eitt, að kjósa formann og stjórn fyrir deildina. Í fréttatilkynningu frá knattspyrnudeildinni segir að það hafi tekist því Jóhann Daði Gíslason gaf kost á sér til formanns og hlaut einróma kosningu.Meira -
Drangey djásn Skagafjarðar | Guðni Ágústsson skrifar
feykir.is Skagafjörður, Aðsendar greinar 27.06.2025 kl. 10.01Drangey rís upp af miðjum Skagafirði þverhníft og fögur. Drangey gekk undir nafninu ,,Snemmbæra Skagfirðinga,” en þeir sóttu til hennar bæði egg og fugl á hverju vori. Ennfremur var verstöð þar og gerðir út bátar og róið til fugls og fiskjar. Í gamalli þjóðsögu segir að tvö nátttröll hafi verið á ferð með kú sína yfir fjörðinn þegar lýsti af degi. Urðu þau og kýrin þá að steini. Er Drangey kýrin og stendur kerling sunnan hennar. Karlinn var fyrir norðan eyna og féll í jarðskjálfta á þeim örlagadegi 11. september 1755.Meira -
Sundlaugargestir á Króknum ættu að kætast í byrjun júlí
feykir.is Skagafjörður, Lokað efni 27.06.2025 kl. 08.48Sumarið er tíminn sungu Bubbi og Rúnni Júl um árið. Margir taka sjálfsagt undir það og það má til sanns vegar færa að sumarið er tíminn fyrir framkvæmdir. Feykir forvitnaðist um það hjá Sigfúsi Ingi Sigfússyni, sveitarstjóra Skagafjarðar, hverjar væru helstu framkvæmdirnar sem sveitarfélagið stæði þessa dagana. Einnig var spurt út í opnun á nýjum hluta sundlaugar á Króknum og arftaka Lummudaga.Meira -
Vilt þú taka þátt í að skapa stemningu?
feykir.is Skagafjörður, Mannlíf, Lokað efni 27.06.2025 kl. 08.43Í sumar er von á fjölmörgum skemmtiferðaskipum til Sauðárkróks og á Hofsós. Í tilkynningu á vef Skagafjarðar er sagt frá því að sveitarfélagið ætli í tilefni af því að hrinda af stað tilraunaverkefni sem hefur það markmið að skapa lifandi og eftirminnilega stemningu fyrir farþega skipanna þegar þeir stíga í land.Meira -
Listsýningin Vor Verk opnar um helgina í hAughúsi í Héraðsdal
feykir.is Skagafjörður, Listir og menning, Lokað efni 26.06.2025 kl. 14.43Akademía skynjunarinnar opnar sýninguna Vor Verk í nýjum heimkynnum sínum, hAughúsi í Héraðsdal í Skagafirði, laugardaginn28. júní kl. 15:00. Þetta er umbreytt haughús sem nú þjónar sem listsalur og nýr heimavöllur Akademíu skynjunarinnar. Sýningin stendur til 10. ágúst en opið verður frá fimmtudegi til sunnudags frá kl. 13-18 á meðan á sýningunni stendur.Meira
