Kaflaskil í landbúnaði – Ræktum Ísland
Það þarf ekki að fjölyrða um gildi og þýðingu íslensks landbúnaðar, fyrir þeim sem á annað borð geta séð í samhengi þjóðarhag og hagsmuni þeirra sem landið byggja. Áhrif landbúnaðar eru langt umfram fjölda bænda, eða beinharðar framleiðslutölur eða hlutdeildar á markaði matvæla. Landbúnaður hefur sannarlega gengið í gegnum mikla breytingar á undanförnum áratugum. Óvíða hefur framleiðni aukist meira.
Einn mælikvarði á breytingar eru t.d. ríkisútgjöld vegna landbúnaðar. Fyrir 1990 voru bein útgjöld ríkissjóðs vegna landbúnaðar allt að 10% af vergri landsframleiðslu. Í dag rétt við 1% á sama mælikvarða. En miklu meira munar um hve miklu lægra hlutfall íslenskra búvara eru í framfærslu heimila. Það gerðist ekki af sjálfum sér.
Opinber útgjöld, vegna landbúnaðar, eiga rætur sínar í þeirri viðleitni þjóðarinnar að verða sér sem mest sjálfbær með búvöru – en þyngra á metunum var hvernig verð landbúnaðarvara var notað sem kjarajöfnunartæki í samfélaginu. Landbúnaði og starfskilyrðum hans var beitt til að leysa kjaramál. Ekki endilega alltaf með hagsmuni landbúnaðar og viðgang greinarinnar í huga. Kaflaskil urðu um 1990 þegar ráðist var í lækkun útgjalda ríkissjóðs til landbúnaðarmála og ekki síst í samdrætti á framleiðslu á búvöru og aðlögun að innlendum markaði.
Landbúnaður við upphaf þriðja áratugar 21. aldar er allt annar landbúnaður en var verið að glíma við 1990. Þó verður vart við umræðu sem er föst í hugmyndum og viðhorfum til landbúnaðar sem var. Þessi kyrrstaða er loks rofin með nýjum tón sem sleginn er í merku grundvallarriti sem landbúnaðarráðherra Kristján Þór Júlíusson hefur lagt fram og er vinna þeirra Björns Bjarnasonar og Hlédísar Sveinsdóttur, ásamt fleirum. Ræktum Ísland.
Við samþykkt búvörusamninga á Alþingi 2016 var eindreginn vilji Alþingis að ráðist yrði í grundvallarendurskoðun á umgjörð landbúnaðar. Samráðshópur um búvörusamninga sem við Brynhildur Pétursdóttir fv. alþingismaður stýrðum, lagði til að mótuð yrði landbúnaðarstefna. Við höfðum lagt upp umræðu um framtíð landbúnaðar með markvissum hætti og komu mörg hundruð manns þar að verki. Tillögur samráðshóps um búvörusamninga voru margþættar.
Ræktum Ísland endurspeglar vel þær áherslur. Íslenskur landbúnaður er hluti af alþjóðlegu umhverfi. Þýðing hans er ekki minni en hann hefur alltaf verið fyrir þjóðina. Heldur er hann nú líklega mikilvægari en nokkurn tímann fyrr. Þar mætti nefna marga þætti – og nægir kannski helst að nefna grundvallarhlutverk hans en það er fyrst og fremst að vera uppruni framboðs af heilnæmum matvælum. Ræktun af ábyrgð og þekkingu.
Á síðustu árum hefur orðið grundvallarbreyting í dreifðum byggðum í atvinnuháttum. Enn eru nýjar áskoranir. Okkur tókst, umfram aðrar þjóðir að skapa þann grundvöll með nútíma fjarskiptatækni. Í nýlegri rannsókn er staðfest að ljósleiðaravæðing sveitanna hefur mikla efnahagslega þýðingu og er hin nýja kjölfesta – og fólki fjölgar á ný í sveitum. Hver hefði trúað því fyrir örfáum árum síðan? Því þarf að fylgja eftir með því að stækka og efla íslenskan landbúnað.
Því rétt eins og í upphafi þessarar greinar er sagt, eru áhrif landbúnaðar langt umfram talningu á bændum og framleitt magn búvöru. Landbúnaður er hluti þjóðaröryggis. Landbúnaður er grunnur að efnahagslegu sjálfstæði þjóðarinnar og fullveldi. Ræktum Ísland er því grundvallarumræðuskjal um þau kaflaskil sem þurfa að verða í nálgun okkar á starfa umhverfi íslensks landbúnaðar.
Ég hvet ykkur eindregið til að mæta á fundi Sjávarútvegs og landbúnaðarráðherra. Fyrsti fundurinn er á Hvanneyri 1. júní nk. kl 20.
Haraldur Benediktsson
Fleiri fréttir
-
Við erum ótrúlega rík af fólki | LS Lulla í spjalli
feykir.is Skagafjörður, Listir og menning, Mannlíf 19.04.2024 kl. 14.40„Litla hryllingsbúðin er skemmtilega fjölbreytt verk með miklum söng og er skemmtileg dramatísk hrollvekja,“ segir Sigurlaug Dóra Ingimundardóttir (Lulla), formaður Leikfélags Sauðárkróks, þegar Feykir spyr hana hvað hún geti sagt um Sæluvikustykki LS þetta árið. Æfingar standa nú yfir en frumsýnt verður í Bifröst á Sauðárkróki sunnudaginn í Sæluviku en samkvæmt áreiðanlegum heimildum Feykis er hér um að ræða 146. sýningu Leikfélags Sauðárkróks frá því það var endurvakið árið 1941.Meira -
Alvarleg vanræksla á nautgripum kærð til lögreglu
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla 19.04.2024 kl. 10.05Í tilkynningu á vef Matvælastofnunar er greint frá því að MAST hafi kært til lögreglu alvarlega vanrækslu eftir að 29 nautgripir fundust dauðir í gripahúsi við eftirlit á lögbýli á Norðurlandi vestra. Í kjölfarið aflífuðu starfsmenn stofnunarinnar 21 grip til viðbótar á staðnum sökum slæms ástands, allt gripi sem voru hýstir í húsinu.Meira -
Nærandi ferðaþjónusta | Freyja Rut Emilsdóttir skrifar
feykir.is Skagafjörður, Aðsendar greinar 19.04.2024 kl. 09.03Nærandi ferðaþjónusta er hugtak sem fær sífellt meiri athygli í umræðunni bæði hér á Íslandi sem og um heim allan. Hugtakið felur í sér markvissar aðgerðir sem fólk og fyrirtæki geta gripið til með það að markmiði að hafa jákvæð áhrif á nærumhverfi og náttúru og skilja þannig við áfangastaðinn, samfélagið og náttúruna í betra ástandi en áður. Þannig er farið skrefi lengra en sjálfbærni þar sem markmiðið er að skilja ekki við umhverfið í verra ástandi en áður og ganga ekki á auðlindir framtíðar.Meira -
Liðsheildin skilaði þessum sigri - segir Helgi þjálfari
feykir.is Skagafjörður, Íþróttir 19.04.2024 kl. 03.09„Þessi leikur var mjög jafn og spennandi allan tímann, algjör naglbítur tveggja góðra liða sem bæði lögðu allt i að vinna,“ sagði Helgi þjálfari Margeirs þegar Feykir bað hann að lýsa leik Tindastóls og Snæfells í gærkvöldi. „Frábær stemning í húsinu en Snæfell var með flotta stuðningsmannasveit og Síkið vel mannað og stuðningsmannasveitin í essinu sínu,“ en samkvæmt leikskýrslu voru um 300 áhorfendur í húsinu sem gerist ekki á hverjum degi í kvennaboltanum.Meira -
Lið Tindastóls sló út Subway-deildar lið Snæfells
feykir.is Skagafjörður, Íþróttir 18.04.2024 kl. 22.53Það var gleði og gaman í Síkinu í kvöld en sennilega þó ekki síður stress og naglanögun fram á síðustu sekúndu framlengingar þegar Tindastóll og Snæfell mættust í fjórða leik einvígis síns um réttinn til að spila um sæti í efstu deild. Leikurinn var jafn og spennandi allan tímann en gestirnir náðu góðum kafla snemma í fjórða leikhluta, náðu 13 stiga forystu og virtust ætla að tryggja sér oddaleik í Stykkishólmi. Lið Tindastóls gafst ekki upp og náði að jafna í blálokin og tryggja sér framlengingu þar sem heimaliðið reyndist sterkara. Lokatölur 82-78 og rjúkandi stemning hjá Stólastúlkum.Meira
Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá.
Feykir áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg.
Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.