Rannsóknarnefnd samgönguslysa birtir niðurstöður um banaslys

Rannsóknarnefnd samgönguslysa hefur lokið rannsókn sinni á banaslysi sem varð þann 12. janúar 2014 þegar tvær bifreiðar lentu í hörðum árekstri á Fornahvammi á Holtavörðuheiði. Ökumaður og farþegi fólksbifreiðarinnar létust af völdum lífhættulegra áverka sem af slysinu hlutust.

Í skýrslu rannsóknarnefndarinnar segir að rétt eftir hádegi þann 12. janúar 2014 var Toyota Corolla fólksbifreið ekið áleiðis norður Vesturlandsveg, auk ökumanns var einn farþegi í framsæti. Vindur var nokkuð hvass, norðaustanátt um 12 m/s og hviður fóru upp undir 20 m/s uppi á Holtavörðuheiði.

Snjór var yfir veginum og fokið hafði í skafla sem gengu inn á veginn á nokkrum stöðum. Á sama tíma var MAN L2000 vöruflutningabifreið ekið suður yfir Holtavörðuheiði. Auk ökumanns voru tveir farþegar og verið var að flytja fimm hross sem voru í farmrými bifreiðarinnar.

Við enda vegriðs sem liggur yfir brúna yfir Norðurá við Fornahvamm hafði skafið í skafl sem gekk inn á akrein til norðurs. Samkvæmt vitnum missti ökumaður fólksbifreiðarinnar stjórn á henni þegar hann ók yfir skaflinn. Bifreiðin byrjaði að rása til á veginum og rann því sem næst á hlið framan á vöruflutningabifreiðina. Ökumaður hennar hemlaði og vék til hægri áður en til áreksturs kom.

Ósamstæðir hjólbarðar geta valdið misræmi í veggripi

Mynd, úr skýrslu Rannsóknarnefndar samgönguslysa, af vettvangi tekin í akstursátt fólksbifreiðarinnar við vegriðsendann.

Ummerki voru um að vöruflutningabifreiðinni hafi verið ekið utan í vegriðið. Samkvæmt ökuritaskífu var hraði vörubifreiðarinnar 69 km/klst. rétt fyrir slysið og þegar bifreiðarnar skullu saman var hraðinn kominn niður í um 30 km/klst. Útreikningar á hraða fólksbifreiðarinnar benda til að hraði hennar hafi verið um 70 til 80 km/klst. áður en henni var ekið í gegnum skaflinn.

Ökumaður og farþegi fólksbifreiðarinnar voru báðir spenntir í öryggisbelti. Mikil aflögun var inn í fólksrými bifreiðarinnar og lést farþeginn samstundis. Ökumaðurinn var fluttur mikið slasaður á spítala en lést af völdum lífshættulegra fjöláverka sem af slysinu hlutust rúmum tveimur vikum síðar. Talsverður þyngdarmunur var á bifreiðunum. Vörubifreiðin hefur verið með farmi að lágmarki 6,5 tonn en fólksbifreiðin undir 1,5 tonni. Við áreksturinn kastaðist fólksbifreiðin aftur og stöðvuðust báðar bifreiðarnar á brúnni.

Hvorki ökumaður né farþegar í vöruflutningabifreiðinni hlutu meiðsli í slysinu. Bifreiðarnar voru skoðaðar eftir slysið. Ekkert kom fram við skoðun á vöruflutningabifreiðinni sem skýrir orsök slyssins. Fólksbifreiðin var á löglegum negldum vetrarhjólbörðum en hálfslitnum.

Margir naglar hjólbarðans hægra megin að framan voru dottnir úr. Ósamstæðir hjólbarðar geta valdið misræmi í veggripi milli hjóla og getur það átt þátt í að ökumaður missti stjórn á ökutækinu. Vegurinn liggur nokkuð beinn þar sem hann fer yfir brúna, 7 til 8 metra breiður með slitlagi beggja vegna en brúin sjálf er steypt með vegriðum sem ná nokkuð út fyrir enda brúarinnar beggja vegna.

Í slysinu létust hinn átján ára gamli Skarphéðinn Andri Kristjánsson og hin sextán ára gamla Anna Jóna Sigurbjörnsdóttir frá Sauðárkróki. Líffæri Skarphéðins Andra voru gefin öðrum og m.a. fékk sextán ára drengur hjarta hans en líffæragjöfin varð til þess að vekja mikla umræðu um mikilvægi líffæragjafa hér á landi.

Hvetur ökumenn til gæta ítrustu varúðar á ferðalögum að vetrarlagi

Rannsóknarnefndin vekur athygli á því að varasamar aðstæður geta skapast á vegum landsins að vetrarlagi. Hálka og snjór á veginum minnka veggrip og snjór getur skafið í skafla inn á veginn og skapað mikla hættu, sérstaklega fyrir lítil ökutæki. Þegar ekið er inn í skafl getur ökutæki farið að snúast og ökumaður misst stjórn á því með ófyrirséðum afleiðingum. Eins geta vindhviður valdið sömu áhrifum, sérstaklega ef veggrip er takmarkað. Erfitt getur verið að greina skafla sem skafið hafa inn á veg og því afar mikilvægt að vera vel vakandi fyrir þessum hættum.

Skaflar geta myndast út frá ýmsum þáttum í umhverfinu eins og í brekkum,við hæðir, hóla og vegrið. Vel þekkt er að skafið getur í skafla við vegrið eins og raunin varð á þessum stað. Þá eru þeir oft þykkastir út við kannt.

Ökumenn þurfa að gæta sérstakrar varúðar og draga úr aksturshraða þar sem aðstæður eru þröngar og lítið rými til að bregðast við þó tími gefist til. Þá hvetur Rannsóknarnefnd samgönguslysa ökumenn til að undirbúa vel ferðalög að vetrarlagi. Kanna ástand bifreiðarinnar og þá sérstaklega hjólbarðanna.

Hér má nálgast skýrslu Rannsóknarnefndar samgönguslysa.