Ullarþvottur í Sauðá

Ljósmynd frá Þjóðminjasafni Íslands af Stefaníu Emilíu Guðrúnu Lárusdóttur (1896-1993) frá Skarði í Gönguskörðum og Brynjólfi Danivalssyni (1897-1972) frá Litla-Vatnsskarði. Þau voru einnig þekkt sem Emma og Binni í Árbænum, sem nú er Suðurgata 24 á Sauðárkróki.
Ljósmynd frá Þjóðminjasafni Íslands af Stefaníu Emilíu Guðrúnu Lárusdóttur (1896-1993) frá Skarði í Gönguskörðum og Brynjólfi Danivalssyni (1897-1972) frá Litla-Vatnsskarði. Þau voru einnig þekkt sem Emma og Binni í Árbænum, sem nú er Suðurgata 24 á Sauðárkróki.

Í Feyki sem kom út í dag skrifar Hörður Ingimarsson hugleiðingar sínar um ljósmynd Þorsteins Jósepssonar af Emmu og Binna að þvo ull í Sauðánni, sem rann austan Árbæjar þar til farvegi árinnar var breytt og flutt í Tjarnartjörnina. 

„Ullarþvottar kröfðust undirbúnings sem hófst um vorjafndægur. Þá var tunnu skotið á bakvið hurð þar sem að hún var ekki fyrir neinum eða hún var sett í útihús nálægt bæ. Í tunnuna var safnað innihaldinu úr koppunum sem fólk pissaði í á kvöldin og á nóttunni en koppar voru notaðir sem næturgögn fyrir tíma vatnsklósettanna. Það var auðveldara að safna mannahlandi en kúahlandi, sem sumir notuðu með til að drýgja vökvann,“ hefst frásögn Harðar.

Jafnframt fjallar hann nánar um sæmdarhjónin Binna og Emmu í Árbæ, sem koma fyrir á myndinni, sem settu mikinn svip á bæjarlífið á Króknum í meira en hálfa öld og voru öllum kunn um sína daga.

„Kúnum úr Króknum var skilað á morgnanna sunnan og neðan við Sýsluhestshúsið og síðan reknar suður með brekkunum niður í Sauðármýrar. Á kvöldin komu þær sömu leið tilbaka og vitjuðu eigenda sinna. Þegar kýrnar voru flestar voru þær um og yfir 140 talsins þegar allt var talið. Margir áttu tvær til fjórar mjólkandi kýr og fólkið safnaðist saman að sækja sína gripi í góðum tíma. Það var mikil deigla við Árbæinn er mönnum, hestum og kúm ægði saman er halla tók degi. Binni og Emma voru staðarhaldarar þessa margslungna mannlífs. Oft stóð Emma á tröppunum eins og forseti Alþingis og lá ekki á liði sínu í umræðunum sem endaði oftar en ekki í sólskinsbrosi og dillandi smitandi hlátri,“ segir meðal annars í greininni. 

Skemmtilega frásögn Harðar Ingimars má lesa í Feyki vikunnar

 

Fleiri fréttir