Lítil dæmisaga úr borg og sveit

Athugið að hér er um skáldskap að ræða, og þó ... kannski ekki? Það er barn í vændum! Þórdís hamingjusamlega gift,  tveggja barna móðir, búsett í Grafarholtinu.  Hún á von á þriðja barninu og þau hjón eru  himinlifandi. Um miðja meðgöngu kemur í ljós að það er ekki allt með felldu og flokkast því meðganga Þórdísar sem „áhættumeðganga.“

Læknar sannfærðu þau hjón um að þetta væri þó ekkert áhyggjuefni, það væri í raun engin hætta á ferðum ef rétt væri á spilunum haldið. Þórdís þyrfti bara að vera undir miklu eftirliti og fæðingin, þegar þar að kæmi, yrði að vera vel undirbúin. „Verið óhrædd, færustu læknar landsins munu aðstoða ykkur og þið munið njóta umhyggju sérstaks teymis sem er þaulvant í aðstæðum sem þessum,“ sagði heimilislæknirinn vinalega.  Vitanlega var það stór léttir.

Erfiðir dagar framundan

Þegar mesta sjokkið var yfirstaðið og hjónin fóru að skoða hvað nánasta framtíð bæri í skauti sér, fengu þau annað sjokk. Þórdís þurfti að dvelja síðustu sex vikur meðgöngunnar á Bíldudal. Það kom til vegna þess að þar voru allir fæðingarlæknar landsins samankomnir og fullkomin,  sérhæfð skurðdeild, vökudeild og frábært hjúkrunarfólk.  Það er árið 2013 og læknavísindunum hefur, eins og við vitum, fleygt áfram undanfarna áratugi.  Meðgöngu og fæðingakvillar, sem áður þýddu jafnvel dauða móður og barns, heyra nú sem betur fer, yfirleitt sögunni til.

Vissulega, voru Þórdís og eiginmaður hennar þakklát yfir því að hægt væri að bregðast við aðstæðum en þau vissu ekki alveg hvernig þau ættu að klóra sig fram úr þessu.

Að vera fjarri ástvinum

Þar sem þau höfðu ekki aðgang að ömmum eða öfum sem gátu séð um börnin tvö sem fyrir voru, varð það úr að Þórdís fór ein á Bíldudal og eiginmaðurinn varð eftir heima með börnin og sinnti vinnu sinni. Þau áttu ekki ættingja á Bíldudal en eftir eftirgrennslan, fundu þau eldri konu sem leigði út herbergi með morgunverði.  Sex vikum fyrir áætlaða fæðingu, kvaddi Þórdís börnin sín og eiginmanninn og fór til Bíldudals. Þar bjó hún hjá konunni sem var ósköp indæl, las bækur, horfði á sjónvarp og rölti yfir á sjúkrahús í mónitór og athuganir, reglulega, þangað til að það kom að því að hún lagðist inn. Þá voru þrjár vikur í fæðingu. Eiginmaðurinn og börnin komu að heimsækja hana einu sinni áður en það varð og gistu á dýnum á gólfinu á gistiheimili gömlu konunnar. Það var vetur og óvenju leiðinleg tíð og illfært milli landshlutanna, enda ekki  greiðfærasta leið landsins, leiðin til Vestfjarða, á þeim árstíma. Þórdísi og eiginmanni hennar var illa við að hann væri á ferli með börnin þegar eitthvað var að veðri svo að heimsóknum var still í hóf. Að auki fannst börnunum erfitt að kveðja móður sína og henni að kveðja þau, þegar helginni lauk og voru allir eiginlega hálf miður sín eftir á.

Hættan knýr dyra

Þegar Þórdís hafði verið tæpar tvær vikur á sjúkrahúsinu og sá fram á langa, langa viku í viðbót, ein og hundleið með bólgna fætur , svo ekki sé nú talað um geðbólgurnar sem fylgdu fjarveru frá fjölskyldunni og vinunum, endalausri rúmlegu og áhyggjum af því hvort ófædda barnið myndi nú plumma sig, kom í ljós að ástand hennar hafði versnað til muna og það yrði strax að koma af stað fæðingu. Þórdís hringdi í eiginmann sinn sem brást snöggt við, fékk pössun hjá frænku sinni fyrir litlu börnin og brunaði af stað, þrátt fyrir ótryggt veðurútlit.

Allt fór vel, í þetta skiptið

Þegar Þórdís fæddi  fallegan dreng, sex tímum síðar, var eiginmaður hennar veðurtepptur í Bjarkarlundi. Barnið fór umsvifalaust á vökudeild og Þórdísi var sagt að hún þyrfti að fara í aðgerð, vegna blæðinga og yrði svæfð. Hún vissi ekki hvernig barninu myndi reiða af, hún var ein, hún var hrædd og maðurinn hennar var ekki kominn. Hún vissi ekki hvar hann væri niðurkominn því að GSM samband er stopult á þessum slóðum. Rétt áður en hún er svæfð, kemur einn af yndislegu hjúkrunarfræðingunum og segir henni að maðurinn hennar sé heill á húfi en verði að láta fyrirberast í Bjarkarlundi vegna óveðurs sem ekki sé víst, hvenær gangi yfir.

Aðgerðin gekk vel, Þórdísi og barnið braggaðist og eftir einungis einn mánuð máttu þau fara suður.  Hún hafði þá verið að heiman í rúma tvo mánuði. Börnin sem heima voru höfðu stækkað, það eldra hafði misst tvær tennur og það yngra lært að segja helling af nýjum orðum.

Við getum sagt, að allt hafi farið eins og best verður á kosið, miðað við aðstæður. Eða er ekki svo?

Veruleiki margra

Kæri lesandi. Það sem ég er búin að skrifa hér á undan má í raun kalla tóman skáldskap. Eflaust verða einhverjir sem saka mig um tilfinningaklám.

Það sem þú þarft að vita er, að svona sögur eru sannar. En það er konan á Bíldudal sem upplifir þennan veruleika. Líka konan á Patreksfirði, Skagaströnd, og Hólmavík. Á sunnanverðum Vestfjörðum er ekki einu sinni ljósmóðir.

Ég held að þú skiljir alveg hvað ég er að fara

Allir hér borga sinn skatt. Líka á landsbyggðinni. Líka Patreksfirðingar, Bílddælingar og annað fólk á landsbyggðinni. En svo sannarlega sitjum við ekki öll við sama borð, þegar kemur að öryggi heilsu okkar og velferðar.

Ylfa Mist Helgadóttir.

Höfundur skipar 1.sæti  á lista Landsbyggðarflokksins.