Strandveiðar | Steinar Skarphéðinsson skrifar

Steinar Skarphéðinsson vélstjóri. AÐSENDAR MYNDIR

Laust eftir síðustu aldamót fékk ég þá flugu í höfuðið að láta byggja fyrir mig bát sem ég og gerði. Þessi bátur átti að vera skemmtibátur þar sem ekki var leyft að hefja nýsmíði fiskibáta nema úrelding kæmi á móti. Svo kom Valdimarsdómurinn sem öllu breytti og þá lét ég breyta smíðinni þannig að um fisikibát væri að ræða. Þennann bát gerði eg út til ársins 2018 að ég seldi hann.

Að sjálfsögðu átti ég engan kvóta og fyrstu árin lagði ég upp hjá frystihúsinu Norðurós á Hofsósi sem sköffuðu mér kvóta sem og ég einnig leigði hjá kvótaleigu, eitthvað smávegis fékk eg af byggðakvóta. Svo gerði ég það sem fáir gerðu, ég keypti smávegis kvóta sem ég reyndar þurfti að selja aftur þegar ég fór í breytingar á bátnum.

Svo komu gleðitíðindin 2009, frjálsar strandveiðar. Ég man hvar ég var staddur þegar þessi frétt kom í útvarpinu. Við þessi gleðitíðindi kviknaði líf í höfnum landsins og sjón blasti við sem ekki hafði sést árum saman, bátar á sjó umhverfis landið.

Sú ríkisstjórn sem nú situr að völdum hefur gefið það út að veiði skuli standa í fjóra mánuði og vera tólf daga í hverjum mánuði. Brösuglega gengur að koma þessu gegnum þingið og hefur stjórnarandstaðan reynt að tefja það mál sem frekast má vera, meðal annars með málþófi.

Ég hef að hluta fylgst með þessu máli í þinginu og þar fara framarlega í flokki þingmenn úr Norðvesturkjördæmi, þeir Stefan Vagn og Ólafur Adolfsson. Stefán Vagn veifar þar excel-skjali með heimild upp á rúm þrjátíu og eitt þúsund tonn sem hann telur heimild fyrir en hann gleymir því að í góðu og vel gerðu excel-skjali er plús og mínus. Það vill nú svo til að í hans töluðu orðum gaf ekki á sjó fyrir öllu Norðurlandi og víðar alla vikuna vegna veðurs og svo hefur verið fleiri daga þrátt fyrir heimildir og svo eru það rauðu dagarnir og ekki er heldur gefið að 774 kg skammturinn náist alltaf. Stefán Vagn talar einnig um það að markaðir erlendis væru í hættu vegna þess að farið væri fram yfir heimildir Hafró.

Hvað veit alþjóðavettvangur um hvaða aflaprósentu eða veiðihlutfall við notum við stjórnun fiskveiða; 20, 22 eða 25%? Er það ekki bara ákvörðun þingsins.

Hvað með afla sem landað er á Hafró, hvar kemur hann fram? Hvað með afla sem færður er á milli ára? Væri ekki gott að fá á excel-skjali um það hvernig fiskveiðiárið er gert upp hjá Hafró? Hvernig má það vera að handfæraveiðar, sem er vistvænasta veiðiaðferð sem til er, geti skaðað ímynd Íslands á alþjóðavettvangi?

Ólafur Adolfsson birtir á Vísi fyrirsögn, Strandveiðimenn vilji aftur kvóta sem þeir hafi selt frá sér. Um hvað er maðurinn að tala? Getur hann yfir höfuð nefnt einhver dæmi? Ég held að það hafi ekki farið fram mikil kvótaviðskipti eða sala á kvóta af smábátum á undanförnum árum. Það getur verið að það hafi verið eitthvað um slíkar sölur hér áður og voru það aðallega stærri og öflugri útgerðir sem voru að kaupa upp smáútgerðir og sögðu sumir að þær væru að sölsa undir sig kvóta. En það var fyrir tuttugu og fimm til þrjátíu árum. Það er spurning hvort þeir aðilar sem þá seldu séu nú að stunda strandveiðar og hafi verið í þeim hópi. Sumir seldu einfaldlega vegna þess að þeir voru að hætta og sumir ef til vill vegna aldurs.

Fyrir Norðurlandi, og trúlega mest við Húnaflóa, eiga þorpin mikið undir því að strandveiðar gangi vel fyrir sig og skiptir það því miklu máli að fá að nýta allt tímabilið.

Feykir birti 5. febrúar sl. frétt þar sem kemur fram hversu mikla skerðingu byggðakvóta byggðir við Húnaflóa þurfa að þola. Þar ber hæst Skagaströnd sem byggir að stórum hluta tilveru sína á sjávarútvegi. Þar er skerðingin 115 tonn frá því í fyrra, þ.e. 55 tonn í stað 170 tonna. Byggðakvóti fyrir Húnavatnssýslur hefur dregist saman um hundruði tonna á undanförnum árum. Til dæmis fékk Skagaströnd 2017/2018 300 tonn. Þannig að strandveiðar hljóta að skipta miklu máli við að fylla í það skarð.

Verið eins og Halla Hrund sem kom í pontu alþingis með sitt fallega bros og sagði: „Ég elska strandveiðar.“

Steinar Skarphéðinsson
vélstjóri og fyrrverandi strandveiðimaður